Đầu năm 1941, trước sự thay đổi rõ rệt của tình hình bên trong và những chuyển biến lớn trên thế giới. Trong nước, các cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, Nam Kỳ, Đô Lương tuy thất bại nhưng gây được tiếng vang lớn, báo hiệu một động lực mới cho phong trào cách mạng Việt Nam. Chiến tranh thế giới thứ hai bắt đầu trên thế giới. Tháng 6 năm 1940, phát xít Đức tấn công nước Pháp, chính phủ Pháp nhanh chóng đầu hàng. Lợi dụng thời cơ đó, phát xít Nhật bắt đầu xâm lược Đông Dương. Trước tình hình đó, Nguyễn Ái Quốc coi đây là thời cơ thuận lợi cho cách mạng nước ta và quyết định chuẩn bị về nước. Người phân tích: “Pháp mất nước là thời cơ rất thuận lợi cho cách mạng Việt Nam. Chúng ta cần tìm cách về nhà ngay lập tức để tận dụng cơ hội. Đến muộn bây giờ là có tội với cách mạng.”[1].
Ngày 28-1-1941 (mùng 2 năm Canh Tý), sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc từ Quảng Tây, Trung Quốc lên đường về nước tham gia Ban Chấp hành Trung ương. lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
Trước khi lên đường về nước, để chuẩn bị thành lập mặt trận dân tộc rộng rãi ở nước ta Đ.Đầu tháng 1-1941, tại làng Nam Quang (Tĩnh Tây, Tuyền Tây, Trung Quốc), Nguyễn Ái Quốc mở lớp học cho 43 cán bộ cách mạng Việt Nam và trực tiếp hoạt động chính trị. Cộng sự của ông có các đồng chí Phùng Chí Kiên, Vũ Anh, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp… Chương trình huấn luyện gồm 3 phần chính, gồm: Tình hình thế giới và trong nước; Tổ chức đoàn thể; Cách nghiên cứu, quảng bá, tổ chức, giảng dạy và đấu tranh cách mạng. Đây là khóa đào tạo nhân sự Việt Nam đầu tiên tại nước ta.
Cuối tháng 4-1941, Nguyễn Ái Đoán chỉ thị cho đồng chí Vũ Anh triệu tập Hội nghị cán bộ tỉnh Cao Bằng để rút kinh nghiệm về việc thí điểm tổ chức Mặt trận Việt Minh tại Cao Bằng.
Từ ngày 10 đến 19-5-1941, Khuổi Nậm, Pác Bó, Cao Bằng, Nguyễn Ái Quốc chủ trì Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương.. Hội nghị khẳng định: “Lúc này, lợi ích của các bộ phận, giai cấp phải phục tùng sự sống chết của quốc gia, dân tộc”. Lúc này, nếu không giải quyết được vấn đề tự do dân tộc, không thực hiện được độc lập, tự do của toàn dân thì chẳng những cả dân tộc còn chịu muôn kiếp, mà quyền và lợi ích của toàn dân cũng không có. bị tiêu diệt. phục hồi. một bộ phận giai cấp thì ngàn năm cũng không lấy lại được.” Để hoàn thành nhiệm vụ này, Đảng ta đòi hỏi phải tập hợp mọi lực lượng trong xã hội, không phân biệt tôn giáo, đảng phái, dân tộc, và đoàn kết họ thành một mặt trận dân tộc thống nhất.Theo sáng kiến của Nguyễn Ái Quốc, Hội nghị của Việt Nam Độc lập Đồng minh hội quyết định thành lập Mặt trận dân tộc thống nhất rộng rãi (gọi là Mặt trận Việt Nam).Hội nghị cho rằng: Khởi nghĩa là nhiệm vụ trọng tâm, quyết định lấy cờ đỏ sao vàng năm cánh làm cờ của Mặt trận Việt Nam, khi giành được chính quyền là cờ của Tổ quốc.
Ngày 19 tháng 5 năm 1941, Mặt trận Việt Minh ra đời. Ngày 25 tháng 10 năm 1941, Việt Nam công bố Tuyên ngôn, Chương trình và Điều lệ. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam, Mặt trận trình bày rõ ràng đường lối, chính sách, phương pháp tiến hành và tổ chức lực lượng đấu tranh để thực hiện mục tiêu cứu nước. Điều lệ Mặt trận Việt Nam ghi rõ: đoàn kết các giai cấp, các đảng phái cách mạng, các đoàn thể quần chúng yêu nước. Chấp nhận nhân dân Việt Nam hay các dân tộc thiểu số đang sinh sống tại Việt Nam, không phân biệt đảng phái, tổ chức, không phân biệt giai cấp, tôn giáo, khuynh hướng chính trị của mọi nhóm vào cuộc chung sức chống Nhật – Pháp, để nước Việt Nam được độc lập hoàn toàn.
Ngày 6-6-1941, thi hành Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ VIII về tổ chức Việt Minh, Nguyễn Ái Quốc đã viết thư kêu gọi đồng bào gửi các tầng lớp nhân dân cả nước. Mở đầu thư Người nêu tình cảnh đau buồn, tủi nhục của nhân dân ta dưới ách thống trị của thực dân Pháp và phát xít Nhật. Người đánh giá cao những tấm gương đáng kính của các bậc tiền bối trong đấu tranh giành độc lập, tự do. Tuy nhiên, công trình vĩ đại không hoàn thành vì “thời cơ chưa đến” và “nhân dân ta chưa đoàn kết nhất trí”. Người ghi nhận: “Vào thời điểm hiện nay, lợi ích tự do dân tộc là trên hết. Muốn cứu nòi giống khỏi nước sôi lửa bỏng, chúng ta phải đoàn kết đánh đổ đế quốc và Việt gian”… Người chỉ rõ, muốn đánh Pháp, Nhật lúc này, chúng ta chỉ cần một điều: “Toàn dân đoàn kết… Giải phóng dân tộc là sự nghiệp chung. Người Việt Nam ai cũng phải có một phần trách nhiệm: người có tiền góp của, người có của góp của, người có quyền góp của, người có tài góp tài…”. Cuối thư, Người thốt lên: “.. .Hỡi các chiến sĩ cách mạng! Giờ giải phóng đã đến. Hãy giương cao ngọn cờ độc lập, lãnh đạo nhân dân đánh thắng kẻ thù chung. Tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc đang vang bên tai! Máu nóng anh hùng sục sôi trong tim các đồng chí! Ý chí của dân tộc đang chờ đợi sự lãnh đạo của các đồng chí!…”.
Với Cương lĩnh chính trị đúng đắn của mình, dưới sự lãnh đạo của Đảng và lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, chỉ sau một thời gian ngắn, Mặt trận Việt Minh đã phát triển nhanh chóng từ miền núi đến đồng bằng, từ làng quê đến làng xã, từ làng xã đến thành thị. thu hút đông đảo các tầng lớp xã hội tham gia Mặt trận và góp phần quyết định vào thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Bình luận: “Tại sao lại có chiến thắng như vậy? Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận xét: “Một phần là do tình hình quốc tế có lợi cho ta. Đặc biệt là do lực lượng của cả dân tộc đoàn kết. Các dân tộc, giai cấp, quần cư, tôn giáo đều đứng lên đấu tranh cho nền độc lập của Tổ quốc dưới lá cờ Việt Nam. Quyền lực của nhân dân là quyền lực lớn nhất trong tất cả. Không ai có thể đánh bại lực lượng này.”
Mặt trận Việt Minh đã trở thành biểu tượng sáng ngời của khối đại đoàn kết toàn dân, của tư tưởng Hồ Chí Minh về Mặt trận dân tộc thống nhất đã để lại cho đảng ta những bài học quý báu mà đảng ta đã vận dụng nhiều. Kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Thành công và uy tín của Việt Minh thực sự là thành công và uy tín của một đảng đã trở thành Mặt trận, sống cùng Nhân dân lãnh đạo Nhân dân làm cách mạng; trên cơ sở bảo đảm nguyên tắc lãnh đạo của Đảng, tôn trọng độc lập, tự chủ, sáng tạo, khuyến khích và tạo điều kiện để Mặt trận hoạt động có hiệu quả.
Nguyễn Thị Hồng Vui
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy
