Giáo án Câu cá mùa thu (Điếu thuốc lá mùa thu)
Link tải giáo án ngữ văn 11 câu cá mùa thu (mùa thu hút thuốc).
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
– Trải nghiệm vẻ đẹp của một phong cảnh mùa thu đặc trưng cho một làng quê Việt Nam ở đồng bằng Bắc Bộ.
Vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ: tấm lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tâm trạng thời cuộc.
– Thấy được tài thơ Nôm của Nguyễn Khuyến: nghệ thuật tả cảnh, tả tình, gieo vần, dùng từ…
2. Kỹ năng
– Đọc hiểu bài thơ theo đặc trưng thể loại
– Phân tích, diễn giải bài thơ.
– Rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm và phân tích tâm trạng nhân vật trong bài thơ trữ tình.
3. Thái độ
– Giáo dục tình yêu quê hương đất nước.
II. vận tải
1. Cô giáo
SGK, SGK Ngữ văn 11. Giáo trình.
2. Học sinh
Sgk theo định hướng câu hỏi và tích cực học bài theo sự chỉ đạo của giáo viên.
III. Phương pháp
– Kết hợp giữa đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, diễn giải, so sánh thông qua trao đổi, thảo luận nhóm.
– Chủ đề tích hợp: Tập viết. Tiếng Việt. Đọc văn bản.
IV. Hoạt động dạy và học
1. Ổn định tổ chức lớp
Con số: ………………………
2. Kiểm tra bài cũ: Nó không thể
– Đọc bài thơ “Tự tình II” (Hồ Xuân Hương). Phân tích những bài thơ yêu thích của bạn.
3. Bài hát mới
Hoạt động 1
Mùa thu là thơ của đất trời, thơ là mùa thu của lòng người, mùa thu là đề tài quen thuộc của các thi nhân từ ngàn xưa. Và nhiều tác giả có những bài thơ nổi tiếng viết về mùa thu như Tiếng thu (Lưu Trọng Lư), Cảm thu, Tiếng thu (Tản Đà), Đây mùa thu (Xuân Diệu)… Và hôm nay chúng ta sẽ đến với cảnh. Một mùa thu tiêu biểu làng cảnh Việt Nam: Mùa thu xứ Bắc qua bài Thu điếu (Nguyễn Khuyến).
Hoạt động của thầy và trò Kiến thức cần đạt
Hoạt động 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
– Hướng dẫn HS đọc văn bản, hiểu nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
I. Giáo dục phổ thông
– Anh có thể giới thiệu vài nét về ba tập thơ sưu tầm của Nguyễn Khuyển?
Hướng dẫn học sinh trả lời.
– Nguyễn Khuyến (1835-1905) hiệu Quế Sơn
– Quê làng Wa – Yên Đổ – Bình Lưc – Hà Nam.
– Ông xuất thân trong một gia đình nhà Nho nghèo.
– Năm 1864, ông đỗ đầu kỳ thi hương.
– Năm 1871 mở khoa thi đầu tiên nên gọi là Tam nguyên Yên Đổ
Nguyễn Khuyến làm quan hơn 10 năm rồi về dạy học.
1. Tác giả
Nguyễn Khuyến là một người tài hoa, có nhân cách cao cả, yêu nước thương dân nhưng bất lực trước thời cuộc.
– với biệt danh “nhà thơ nhân dân của làng danh lam thắng cảnh Việt Nam”.
2. Sự nghiệp sáng tác
Nguyễn Khuyến sáng tác thơ, văn xuôi và câu đối, nhưng thành công nhất của ông là thơ chữ Hán và thơ Nôm.
3. Nơi sáng tác, chủ đề và hoàn cảnh ra đời của bài thơ
+ Vị trí: Bài thơ “Câu cá mùa thu” là một trong ba tập thơ thu của Nguyễn Khuyển.
+ Đề bài: Đề tài mùa thu – viết về đề tài quen thuộc.
+ Hoàn cảnh sáng tác: Viết trong thời kì Nguyễn bị động viên ở ẩn tại quê nhà.
Hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản.
Các nhóm thảo luận.
II. Đọc – hiểu văn bản
Nhóm 1. Điểm đặc sắc trong cách nhìn của tác giả là gì? Từ điểm nhìn đó, nhà thơ đã bao quát cảnh sắc mùa thu như thế nào?
1. Phong cảnh
– Nhìn từ chiếc thuyền câu → nhìn mặt ao, nhìn trời → nhìn ngõ vắng → trở lại ao thu.
→ Cảnh quay từ gần → xa dần → gần được đón nhận nồng nhiệt. Được quay ở nhiều hướng, phong cảnh rất sống động với hình ảnh vừa tương phản, vừa cân đối và hài hòa.
Nhóm 2. Những từ ngữ hình ảnh nào gợi lên những nét khác nhau của cảnh sắc mùa thu? Bạn có thể cho tôi biết đó là làng nào không?
– Mang những nét đặc sắc của phong cảnh mùa thu thảo nguyên phương Bắc: Không khí nhẹ nhàng, trong lành của cảnh vật:
+ Màu sắc: Trong, xanh sóng biển, xanh lam
+ Đường nét, chuyển động: Sóng nhẹ, khẽ đung đưa, mây bồng bềnh.
→ Hình ảnh thơ giản dị, quen thuộc không chỉ phản ánh khung cảnh mùa thu mà còn phản ánh tâm hồn của cuộc sống làng quê xưa.
“Cái hay của bài Thu Cuối là ở những sắc xanh, xanh ao, xanh bãi, xanh sóng, tre, xanh trời, xanh bèo” (Xuân Diệu).
Nhóm 3. Diễn giải không gian thu trong bài thơ qua chuyển động, màu sắc, hình ảnh, âm thanh?
– Nơi mùa thu tĩnh lặng, man mác buồn:
+ Không có
+ Trong suốt
+ Di chuyển nhẹ nhàng
+ Biến động nhẹ.
+ Mây bồng bềnh
→ Hình ảnh được miêu tả bất động hoặc chuyển động nhẹ nhàng, mềm mại.
– Đặc biệt khổ thơ cuối chỉ tạo nên một âm thanh duy nhất: Cá đụng chân vịt → không phá vỡ sự im lặng mà ngược lại, nó làm tăng thêm vẻ tĩnh lặng, bất động của cảnh vật → Thủ pháp chuyển nói động nói tĩnh.
Nhóm 4. Nhan đề bài thơ có liên quan đến nội dung bài thơ không? Không gian trong bài thơ giúp thể hiện tâm trạng như thế nào?
2. Tình yêu
– Nếu nói câu cá, thực ra trời thu vào lòng để được cảnh thu.
+ Thái độ chậm rãi: Tựa gối
+ Chờ đợi: Không thể lâu được.
+ Tỉnh giấc bâng khuâng: Cá bơi đi đâu..
– Không gian thu vắng lặng như khoảng lặng trong lòng nhà thơ, nó gợi cho ta những cảm xúc cô đơn, buồn bã, u uất trong lòng nhà thơ.
→ Nguyễn Khuyến có tâm hồn gắn bó với thiên nhiên đất nước, tấm lòng yêu nước tiềm ẩn nhưng sâu sắc.
– Em hãy cho biết cách gieo vần trong bài thơ có gì đặc sắc? Bài đồng dao này cho ta cảm nhận như thế nào về cảnh vật mùa thu?
3. Đặc điểm nghệ thuật
– Vần đặc biệt: Vần éo (eo) khó diễn đạt được tác giả sử dụng một cách huyền diệu và độc đáo góp phần gợi tả một không gian tĩnh mịch, nó dần thu hẹp lại, khép kín và phù hợp.
– Lấy động mà tĩnh – nghệ thuật thơ cổ phương Đông.
– Sử dụng tài tình nghệ thuật.
– Nêu ý nghĩa của văn bản “câu cá mùa thu”?
4. Ý nghĩa của văn bản
Vẻ đẹp của bức tranh mùa thu, tình yêu thiên nhiên, quê hương và tâm trạng hiện đại của tác giả.
Hoạt động 3: Tổng kết
HS đọc ghi nhớ SGK
III.Khái quát
Ghi nhớ: sgk
Hoạt động 4: Hướng dẫn học sinh luyện tập.
– HS làm bài tập SGK trang 22.
IV. Cuộc thí nghiệm
Câu 1 (sgk/trang 22):
Vẻ đẹp của nghệ thuật dùng từ trong thơ: dùng từ ngữ cảnh để gửi gắm một tâm trạng
– Khung cảnh trong lành, thanh tao được gợi lên qua các từ: trong, xanh, xanh, các cụm động từ: vẫy gọi, khẽ đưa, lượn lờ.
– Từ “vo” trong câu thơ “Lá vàng rung rinh trong gió” biểu thị cảm xúc của nhà thơ về thời gian.
– Tác giả sử dụng vần “Bê” một cách khéo léo. Trong bài thơ, vần “eo” giúp diễn tả một không gian ngày càng thu nhỏ, vắng lặng, phù hợp với tâm trạng u uất của tác giả.
4. Hợp nhất
– Đọc diễn cảm bài thơ.
– Trao đổi cặp: Nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
5. Đầu dò
– Học thuộc lòng bài thơ, hiểu nội dung bài
– Soạn bài: Phân tích đề nghị lập dàn ý trong bài văn nghị luận.
Tham khảo thêm những giáo án Ngữ văn lớp 11 hay:
- Chương trình: Phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận
- Giáo trình: Thao tác tư duy phân tích
- Giáo án: Thương Vợ (Trần Tế Xương)
- Giáo án: Dương Khuê Khóc (Nguyễn Khuyến)
ngân hàng đề thi lớp 11 Khoahoc.vietjack.com
- Hơn 75.000 câu hỏi trắc nghiệm Toán 11 có đáp án
- Hơn 50.000 câu hỏi trắc nghiệm Hóa học 11 có đáp án chi tiết
- Khoảng 40.000 câu hỏi trắc nghiệm Vật Lý 11 có đáp án
- Lưu trữ các đối tượng khác
